De operatie beoogt de constructie van een penis met huidflarden uit een donorzone van het lichaam (meestal de voorarm, soms de billen, de zijkant van de romp of de buik). Meestal wordt ook de urinebuis verlengd om de patiënt toe te laten staand te plassen. De zo gecreëerde penis meet tussen de 14 en de 18 cm en heeft een omtrek tussen de 11 en 15 cm ; na de plaatsing van de erectieprothese verandert hij niet meer van omvang of hij nu in rust of in erectie is.

Phalloplastie door huidafname op de voorarm is eenvoudiger en geeft de beste resultaten voor de neo-penis ; de ingreep is tegelijk de minst esthetische omwille van het toch grote litteken op een plaats van het lichaam die dikwijls blootgesteld is (zie foto hieronder). De voorarm van de donor moet vooraf definitief geëpileerd worden (elektrolyse of laser).

Het clitorisweefsel aan de basis van de penis wordt behouden en verlengd door de transplantatie van een zenuw. In het beste geval zal het vermogen tot orgasme zich binnen het jaar na de operatie zeer progressief op die zenuw uitbreiden.

Fasen van de ingreep (met afname op de voorarm)

1. De chirurg preleveert de huid op de voorarm terwijl een tweede stuk huid op een andere donorplaats (dikwijls de bil) wordt weggenomen om de voorarm te bedekken
2. Het transplantaat wordt ontleed om aders en huidzenuwen bloot te leggen
3. De urinebuis wordt verlengd door afname van vaginale slijmvliezen of van mondslijmvlies
4. Een segment van de liesader van de patiënt wordt gebruikt om de constructie van de transplantatie met bestaande weefsels te vergemakkelijken
5. De ader wordt op de dijslagader vastgemaakt en verzekert de bloedtoevoer naar het transplantaat
6. De clitoriskap en het ligament worden gescheiden en de zenuwbundel tijdelijk geïsoleerd
7. Het transplantaat wordt gedeeltelijk vastgehecht terwijl de chirurg de zenuwknopen tracht te verbinden
8. 8. Indien de urinebuis werd verlengd, wordt die voortaan verbonden door een katheter die gedurende het herstel blijft zitten (2 tot 4 weken) ; in tegenovergesteld geval wordt de huid gehecht en, indien gewenst, voert de chirurg de scrotoplastie uit

Er bestaan alternatieven voor de huidafname op de voorarm. Die genieten soms de voorkeur omwille van esthetische redenen hoewel zij door chirurgen dikwijls afgeraden worden door de mindere kwaliteit van de huid hetgeen de penis een minder natuurlijk aspect geeft en een mindere weerstand bij erectie. Het betreft hoofdzakelijk een transplantaat-afname op de bil en op het abdomen (die laatste laat een groot litteken na onder de navel). In beide gevallen is een definitieve ontharing noodzakelijk.

Een meer recente techniek betreft de transplantaat-afname aan de zijkant van de romp ; het litteken bevindt zich dan onder de arm, is discreter en noodzaakt weinig tot geen elektrolyse of laser ; de huid geeft voor de neo-penis een beter esthetisch resultaat en er werden na afloop van de phalloplastie en de voeging van een erectie-prothese minder complicaties vastgesteld.

Tegelijk met de phalloplastie kunnen meerdere ingrepen uitgevoerd worden ; met name een scrotoplastie, i.e. de constructie van een scrotum vertrekkende van de kleine schaamlippen en invoeging van siliconenimplantaten of een vaginectomie, een hysterectomie en/of een ovariectomie.

Phalloplastie noodzaakt één of meerdere herhaalde ingrepen. Zo wordt de constructie van de eikel dikwijls tijdens een latere fase uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor de implantatie van een erectie-prothese, noodzakelijk voor betrekkingen met penetratie. Zo voerde, bij wijze van voorbeeld, in Servië een chirurg de ingreep in drie fasen uit met tussen iedere ingreep 3 tot 6 maanden.

Vooral de erectie-prothese, zonder dewelke een erectie onmogelijk is, zal tijdens een latere operatie in de neo-penis ingebracht worden. Er bestaan verscheidene modellen van prothesen ; sommige zijn gemaakt van een semi-stijf flexibel materiaal, andere functioneren met een pompmechanisme in één van de testikels.

Phalloplastie is de afgelopen tientallen jaren verbeterd ; de risico’s en complicaties van de ingrepen zijn verminderd. Toch zijn ze nog belangrijk. De ingreep kan mogelijk één of meerdere ernstige complicaties met zich brengen, voornamelijk :

• Afsterven van de neo-penis door slechte irrigatie met noodzakelijke ablatie als gevolg
• Gedeeltelijke necrose van het neo-penisweefsel
• Trombose van de cefalische ader (obstructie door een bloedprop)
• Arteriële ischemie (tekort in de bloedvoorziening)
• Infectie
• Hematoom

Sommige complicaties staan in verband met de verlenging van de urinebuis, voornamelijk :

• Urinaire fistel die een perineale ureterostomie noodzaakt
• Urinaire fistel met bewarende behandeling
• Urineretentie (stenose of vernauwing van de urinebuis)
• Complicaties in verband met de erectie-prothese die een vervanging of een verwijdering zonder vervanging noodzaken

Aangezien de operatie zwaar en risicovol is, verkiezen velen de metaidoioplastie.

Bronnen (in het Engels) :
http://en.wikipedia.org/wiki/Phalloplasty
http://en.wikipedia.org/wiki/Scrotoplasty
http://www.thetransgendercenter.com/index.php/surgical-procedures/phalloplasty.html
http://www.medical-tourism-in-thailand.com/plastic-surgery-phalloplasty-dr.html
http://www.savaperovic.com/ftm-srs-metoidioplasty-total-phalloplasty.htm

Getuigenis (in het Frans) :
Tom Reucher, geopereerd door de drs Stan Monstrey en Piet Hoebeke (België), vijf operaties tussen 2000 en 2006, met complicaties ter hoogte van de urinebuis en de erectie-prothese)
http://syndromedebenjamin.free.fr/medical/chirurgie/phalloplasties/phalloplasties.htm

Erectie-implantaat :
http://www.medical-tourism-in-thailand.com/images/ams-700cx-penile-implant-lg.jpg