We merken in België dat transgenders/personen met vloeiende genderentiteiten, in het psychiatrisch en juridisch jargon aangeduid als ’transseksuelen’, niet in de mogelijkheid verkeren om ongehinderd de genderidentiteit aan te nemen waar ze vrij voor kiezen.

De medische wereld, in het bijzonder de psychiatrische sector, beschouwt over het algemeen elke afwijking ten opzichte van het normatieve man-vrouwgendermodel, gebaseerd op de binaire voorstelling van de menselijke voortplantingsseksualiteit, immers als een bedreiging van de maatschappelijke orde.

We stellen eveneens vast dat personen die het moeilijk hebben met de beleving van hun genderidentiteit en die psychologische hulp in de psychiatrische sector zoeken, algauw georiënteerd worden in een normaliseringsproces met de bedoeling om hen een duidelijk omschreven gender toe te wijzen, namelijk alleen man of vrouw. Deze situatie dwingt bepaalde personen om zich te voegen naar het verwachte gender.

Transidentiteiten zijn bovendien ondervertegenwoordigd in het institutioneel beleid rond discriminatiebestrijding. Transgenders blijken in hun dagelijkse leven echter vaak het slachtoffer te zijn van discriminatie : een moeilijke toegang tot de overheidsdiensten, tot de verschillende overheidsinstellingen, tot de basisgezondheidszorg ; het niet respecteren van de privacy en voortdurende pesterijen in winkels, banken, ziekenhuizen, mutualiteiten, het openbaar vervoer enz., omwille van hun identiteitsdocumenten en andere officiële papieren die niet aangepast zijn aan hun transitiesituatie ; de weigering van hun sociale voornaam ; het gebruik van een ongepaste beleefdheidsvorm ; de verplichting om op formulieren het geslacht te vermelden enz.

We stellen vast dat de vooroordelen en discriminatie ten opzichte van transgenders zich vertalen in aanzienlijke problemen in essentiële domeinen zoals de toegang tot gezondheidszorg, werk, opleiding, huisvesting en overheidsdiensten. Transgenders zijn bijgevolg bijzonder kwetsbaar. Zo blijkt ook uit de resultaten van het onderzoek Leven als transgender in België (2009) geleid door het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen. Die kwetsbaarheid wordt uiteraard nog verscherpt bij trans* migranten of asielzoekers. Zo zijn heel wat transgenders voorbestemd tot uitsluiting en eenzaamheid.

Tot slot blijven er in het Belgisch wettelijk kader gruwelijke en rechtsstaatonwaardige onregelmatigheden bestaan zoals de sterilisatie die aan mensen in transitie wordt opgelegd vooraleer ze hun burgerlijke stand kunnen veranderen.

Daarom vragen we :

Dat men de term transgender of vloeiende genderentiteit verkiest boven de term transseksueel

De termen ’transseksualiteit’ en ’transseksueel’ moeten afgeschaft worden. Het betreft ideologische, pathologische en discriminerende benamingen die niet naar genderidentiteiten verwijzen en misleidend zijn. De term ’transseksualiteit’ is afkomstig van psychiatrische en medische opvattingen uit het einde van de 19e eeuw, een tijdperk waarin het onderscheid tussen de begrippen geslacht, gender en maatschappelijke genderrollen nog niet gekend was.

Deze achterhaalde terminologie, een weerspiegeling van de psychiatrische dominantie over een specifieke groep mensen, versterkt alleen maar de vooroordelen en de discriminatie ten opzichte van mensen met een transidentiteit.

De benaming ’transgender’, bedacht door de trans* beweging, is een allesomvattende en respectvolle overkoepelende term die als voordeel heeft dat hij geen aanleiding geeft tot verwarring tussen gender en geslacht of tussen gender en seksualiteit en geen stigmatisering teweegbrengt.

De schrapping van transidentiteiten van de lijst van geestesziekten (de DSM van de American Psychiatric Association en de ICD van de Wereldgezondheidsorganisatie)

Het begrip vloeiende genders moet bevestigd worden als een bruikbare psychische niet-pathologische configuratie en geen aanleiding geven tot een systematische behandeling om terug naar een genormeerd gender te evolueren.

Transgenders die psychologische hulp zoeken, moeten erkend worden als volwaardige personen en niet als onvolwassen wezens die geherformatteerd moeten worden. Laten we niet vergeten dat psychiaters dienen om de geestelijke pijn te verzachten en niet om de bezitters van de symbolische orde te belichamen.

Het respect van de fysieke en psychische integriteit van transgenders moet bij alle psychiatrische tussenkomsten opnieuw centraal staan, los van de theoretische opvattingen, die van nature zeer onzeker blijken te zijn en meestal leiden tot ideologische verblinding.

We veroordelen de hypocriete houding van het systeem waarin transgenders gedwongen zijn om hun ware aard te verdoezelen door zich te schikken naar de verwachtingen van psychiaters om de toestemming te krijgen om van gender te veranderen.

De weglating van zogenaamde officiële protocollen en andere zorgstandaarden die de Belgische wet betreffende de verandering van burgerlijke stand vereist en de vervanging ervan door een vrije medische opvolging voor wie dat wenst, in een respectvolle en open sfeer

De toegang tot hormonale behandelingen en chirurgen moet vereenvoudigd worden. Personen die zich vragen stellen over het gender dat hen bij de geboorte werd toegewezen en die via hormonale behandelingen en/of chirurgische ingrepen hun voorkomen willen aanpassen, zouden zich niet uitgebreid moeten verantwoorden, aangezien ze dankzij het oordeelkundige advies van bekwame professionals kennis hebben genomen van de gevolgen van hun keuzes.

Hormonale behandelingen en chirurgische ingrepen mogen niet afhangen van gestandaardiseerde, normatieve, eindeloze en vernederende medische en therapeutische protocollen, die meestal veel verder gaan dan de oorspronkelijke hulpvraag.

Over het algemeen moet de toegang tot alle gezondheidszorg verbeteren. De opvang van transgenders door het medische corps is slecht of op zijn minst erg ongeschikt en kan zelfs gaan tot het weigeren van de zorg.

Beroepsbeoefenaars van de psycho-medisch-sociale sectoren moeten bijgevolg opgeleid zijn zodat ze op een gepaste wijze transgenders kunnen opvangen en helpen, met aandacht voor hun identiteit, hun privacy, hun comfortzone en hun patiëntenrechten.

Transgenders moeten bovendien toegang hebben tot de medisch begeleide voortplanting en het recht hebben om hun sperma of eicellen in te vriezen.

Tot slot moet er een rechtvaardig en coherent terugbetalingssysteem voor transspecifieke gezondheidszorg worden ingevoerd.

De aanpassing van de wet van mei 2007 betreffende de verandering van burgerlijke stand voor transgenders (de zogenaamde Wet betreffende de transseksualiteit)

De Wet betreffende de transseksualiteit van mei 2007 institutionaliseert transfobie door het eisen van een psychiatrisering, een ’geslachtsaanpassing’ (hormonale behandelingen en/of chirurgische ingrepen) en sterilisatie voor de wettelijke erkenning van het gender.

Meerdere Europese en internationale instellingen (laatste resolutie van 22/04/2015 door de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa) verklaarden nochtans dat die eisen in strijd zijn met de mensenrechten.

Onze specifieke eisen met betrekking tot de wet :

• Men moet de wettelijke eisen betreffende de verklaring van een psychiater, geslachtsoperaties en/of een hormonale behandeling en sterilisatie voor de wettelijke erkenning van het gender afschaffen.
• Er moet een vrije en gratis voornaamsverandering komen op basis van de eigen verklaring van de persoon.
• Trans* personen moeten een vrije, onbevooroordeelde toegang krijgen tot de gezondheidszorg, inclusief hormonale behandelingen en chirurgische ingrepen, met aandacht voor hun comfortzone.
• Elke vraag van een arts naar een attest van de psychiater om toegang te krijgen tot hormonale behandelingen en/of chirurgische ingrepen moet bij wet worden verboden en er moeten sancties voor de overtreders worden voorzien.
• De terugbetaling via het wettelijke socialezekerheidsstelsel van prestaties zoals hormonale behandelingen, chirurgische ingrepen en psychologische hulp moet mogelijk gemaakt worden.

Om op het vlak van het institutioneel beleid rond discriminatiebestrijding de aandacht te vestigen op de sensibilisering voor transidentiteitskwesties en de opleiding van de beroepsbeoefenaars van de verschillende sectoren door zich te baseren op de expertise van de organisaties van het werkveld

Discriminatiebestrijding heeft niet alleen met wetgeving te maken, maar ook met de politieke wil om een mentaliteitsverandering door te voeren en een vooruitstrevende maatschappij op te richten die open staat voor de verscheidenheid van menselijke en culturele identiteiten.

Het is noodzakelijk om acties op touw te zetten om niet alleen het grote publiek, maar ook beroepsbeoefenaars uit alle sectoren van de samenleving, zowel openbaar als privé, te sensibiliseren, te informeren en op te leiden.

Asielrecht voor transgenders van wie de gezondheid en/of het leven bedreigd zouden zijn bij een uitwijzing naar hun land van herkomst