Er ligt een nieuw wetsontwerp op tafel dat de "wet betreffende de transseksualiteit" van 2007 moet hervormen. Die wet uit 2007 geeft het recht om je voornamen of geslachtsaanduiding te laten wijzigen, maar onder voorwaarden die niet voldoen aan de internationale mensenrechten- verplichtingen. LGBTQI+-organisaties, mensenrechtenorganisaties, vrouwenbewegingen […] vechten al jaren voor een wetswijziging die deze voorwaarden versoepelt. Het regeerakkoord van 2014 beloofde de transwet aan te passen in het licht van internationale mensenrechtenverplichtingen.
Het huidige wetsontwerp brengt verbetering en is een grote stap voorwaarts in de integratie van de transpersonen. Zo wordt de sterilisatie-eis geschrapt en moeten volwassenen niet langer attesten kunnen voorleggen van verschillende artsen, waarin een psychiater. Het voorstel zou echter nog inclusiever kunnen zijn. We dringen aan op een verbetering van het wetsontwerp.
Geen psychiatrische diagnose voor minderjarigen
Volgens het wetsontwerp kunnen 16- en 17-jarigen enkel een wijziging van geslachtsregistratie aanvragen nadat ze een diagnose hebben gekregen van een behandelende kinderpsychiater. Deze moet een attest afleveren dat concludeert dat de minderjarige “de voortdurende overtuiging heeft dat het geslacht vermeld in zijn akte van geboorte niet overeenkomt met zijn innerlijk beleefde genderidentiteit.” Deze eis druist nog steeds in tegen de internationale mensenrechtenverplichtingen, die medicalisering en diagnostisering veroordelen.
De ‘onherroepelijkheid’ bestraft genderfluïde en non-binaire identiteiten
Zelfbeschikking over je eigen genderidentiteit impliceert dat de wetgever erkent dat genderidentiteit fluïde kan zijn, zowel in beleving als doorheen de tijd. Sommigen voelen zich noch man, noch vrouw. Bij anderen wijzigt de genderidentiteit meermaals gedurende het leven. De nieuwe wet mag dus niet uitgaan van onherroepelijkheid. De mogelijkheid om de genderregistratie meer dan eens te wijzigen via een administratieve geding mag niet ontnomen worden.
Transgenderverenigingen weigeren gatekeepersrol
In het nieuwe wetsontwerp houdt de administratieve procedure ten eerste in dat de ambtenaar van de burgerlijke stand de aanvrager een informatiebrochure meegeeft. Ten tweede na een periode van 3 maanden moet de aanvrager bij een tweede bezoek aan de burgerlijke stand een attest van voorlichting kunnen voorleggen, “waarin een erkende transgendervereniging heeft verklaard de aanvrager volledig te hebben ingelicht”. Het transgendermiddenveld wil deze rol niet toebedeeld krijgen. Transverenigingen oefenen geen ministeriële ambt uit, noch beschikken ze over de nodige financiële middelen om een dergelijke verantwoordelijkheid zorgvuldig uit te kunnen voeren. Bovenal houdt het zelfbeschikkingsbeginsel immers in dat er geen inmenging van derden is. Tot slot staat het verenigingsleven open voor iedereen, maar zou niemand verplicht mogen worden om een vereniging noch eender wie te consulteren.
Er zijn nog steeds kwesties met betrekking tot de gezondheid, de strijd tegen discriminatie, en de situatie van intersekse personen !
Voorbij de verbeteringen die nog steeds op het wetsvoorstel moeten gebracht worden vragen we dat er een vaste verbintenis wordt gemaakt om dringend de kwesties met betrekking tot de gezondheid, de strijd tegen discriminatie, en de situatie van intersekse personen aan te pakken.
Concreet moet België zich ertoe verplichten de transgender personen verzekeren van toegang en de vergoeding voor behandelingen en vrij gekozen zorg om hun genderidentiteit gelijk aan hun punt van comfort te ontwikkelen (hormoonbehandelingen, chirurgische procedures en indien noodzakelijk, psychologische ondersteuning).
Bovendien is het dringend dat België een einde maakt aan schendingen van de mensenrechten van het lijden intersekse kinderen en volwassenen. Ter herinnering, worden de normaliseren hormonale behandelingen of operaties regelmatig worden ondernomen op intersekse kinderen en adolescenten zonder hun vrije en geïnformeerde toestemming en zonder medische noodzaak, om te proberen te dwingen te veranderen hun uiterlijk te voldoen aan de verwachtingen van de maatschappij. België moet ingrijpen om schadelijke medische praktijken op intersex kinderen, met inbegrip van onnodige operaties en behandeling zonder hun geïnformeerde toestemming te voorkomen.
