Eerst en vooral lijkt het ons nuttig om te verduidelijken dat trans* kwesties identiteitgerelateerde thema’s zijn en absoluut niets met seksuele voorkeur te maken hebben. U zult zich dus vragen moeten stellen over de relevantie van eventuele vragen die betrekking hebben op de privacy van de persoon.

Een trans* persoon is net als een andere persoon. Veronderstel dus niet dat die met u zijn intieme leven en de intimiteit van zijn lichaam wil bespreken. Wanneer die dat toch wenst te doen, dan is dat niet omdat die persoon trans* is, maar omdat die net als andere personen deze verduidelijking wenst toe te voegen aan zijn getuigenis.

Bovendien is het belangrijk om eraan te herinneren dat wanneer men met of over een trans* persoon praat, men alles moet doen om stigmatiseringen – waar die het slachtoffer van kan zijn – te vermijden, in het bijzonder de pathologisering.

In de omgangstaal wordt regelmatig de term ’transseksueel’ gebruikt om te verwijzen naar trans* personen. Deze term is eigenlijk zeer ongepast. Hij is afkomstig uit het medisch jargon en vertegenwoordigt het standpunt van psychiatrische instellingen ten opzichte van trans* personen. De term is dus reducerend en heel wat trans* personen identificeren zich er niet mee.

De term ’transgender’ geniet dan ook de voorkeur. Dat is inderdaad de parapluterm die de trans* gemeenschap gebruikt en die de verschillende manieren om zich voor te stelen omvat.

Bovendien bestaat er binnen die gemeenschap een reeks begrippen die elkeen kan gebruiken om zijn gender te beschrijven, zoals MtF (voor een trans* vrouw), FtM (voor een trans* man), agender (voor een persoon dat zich met geen enkel gender identificeert), vloeiend gender, genderqueer, intergender, cisgender ...

U kunt het best aan de persoon vragen welke term hij voor zichzelf gebruikt. Lijkt die term u ingewikkeld, dan zal die voor iedereen duidelijk worden dankzij een beknopte uitleg in uw reportage.

Aangezien het een genderidentiteit betreft, is het essentieel om het gender dat de persoon gebruikt om zich voor te stellen, te respecteren. Een trans* man is een man, een trans* vrouw is een vrouw, ongeacht of die geopereerd is, hormonen neemt en hoe die eruit ziet. En mens is tenslotte een mens.

Wie vrouwelijke verwijzingen voor trans* mannen en mannelijke verwijzingen voor trans* vrouwen gebruikt, ontkent het gender waarmee die zich identificeren en ontkent dus ook hun bestaan. Weet dat u personen kunt ontmoeten met een andere genderidentiteit, zoals bigenders of agenders. De identiteit waarmee de persoon zich aan u voorstelt is de enige identiteit die u mag gebruiken.

Vergeet daarom niet dat de begrippen ’man’ en ’vrouw’ maatschappelijk ontstaan zijn. Ze brengen vooroordelen met zich mee die betrekking hebben op de sociale rollen van genders en niet op de genderidentiteiten zoals de persoon die aanvoelt.

Niet alle trans* vrouwen houden met andere woorden van koken en niet alle trans* mannen van het voetbal. Zo is met auto’s of met poppen spelen ook geen relevant criterium om een onderscheid te maken tussen ’jongens’ en ’meisjes’.

Wat de voornaam betreft, is de gekozen voornaam voor vele trans* personen de enige aanvaardbare voornaam. Respecteer die keuze, zelfs wanneer de persoon u zijn naam waarmee hij geboren is heeft gegeven. Het kan pijnlijk zijn voor een trans* persoon om de gebruikte voornaam te moeten verbeteren. Dwing die persoon er dus niet toe.

Het is bovendien mogelijk dat een trans* persoon zijn verleden als privé beschouwt. Ga hier heel delicaat mee om. Vergeet niet dat trans* personen, net als alle andere personen, recht hebben op het strikte respect van hun privacy. Zaken uit het verleden van een trans* persoon gebruiken zonder zijn uitdrukkelijke toestemming is niet aanvaardbaar (zie de mensenrechten en de Jogjakartabeginselen).

De bedoeling van dit document is eenvoudig :

In de eerste plaats zijn trans* niet zichtbaar in onze samenleving. Het is dus belangrijk om over hen te praten. Maar, zoals bij alle weinig bekende bevolkingsgroepen, bestaan er heel wat clichés over hen die niet alleen fout zijn maar meestal ook schadelijk zijn voor hen omdat ze discriminerend zijn.

Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om die clichés de kop in te slaan. Het taalgebruik, het respect van de privacy en de keuzes van de persoon zijn belangrijk. Laten we er aandacht voor hebben.